روستا ی توریستی و تاریخی اسپیدان

هشت قرن قدمت دارد، زیارتگاه امامزاده «محمدباقر» و بافت کهن روستا نشانگر این قدمت تاریخی است. روستایی كه نمادش درختان صندل با قطر تنه حدود 65 /2 متر است. اسفیدان روستایی با دره‌ها، آبشارها و قلعه‌های زیبا و نادری است كه در كمتر جایی می‌توان مشابهش را یافت. اسپیدان، در میان دره‏ای زیبا واقع شده و پیرامون آن را کوه‏های مرتفعی فراگرفته است. این روستا از جنوب غربی به کوه آق‌قیه و از شمال غربی به کوه اسب و از جنوب غربی به تنگة دهیر مزه محدود می‏شود. اسپیدان با بافت ‌قدیمی و پلكانی زیبا، در میان دره‌ای سرسبز واقع شده و زیبایی مسحور‌كننده‌اش را به رخ حاضران می‌كشاند. چشمه آب معدنی و آبشار هنرور در فاصله 3كیلومتری اسپیدان، طبیعت و سرزندگی فراوانی را برای این روستا و مكانی مناسب را برای گردشگران به وجود آورده است. تاش قلعه، در غرب اسفیدان دیواری صخره‌ای را نشان می‌دهد كه نشان از گذشته‌ای بسیار قدیمی دارد. برج قاری مالاق و قارقه برج‌های سنگی قدیمی در اطراف روستا بوده كه هنوز قسمتی از پایه‌های آن باقی مانده است. اسفیدان نام روستایی توریستی در استان خراسان شمالی است. این روستا از توابع شهرستان بجنورد و یکی از زیباترین و خوش آب و هواترین روستاهای خراسان بزرگ می‌باشد. این روستا بدلیل ساختار پلکانی خود شباهتی هم به روستای ماسوله لاهیجان دارد : درخت سندل سمبل روستای اسفیدان است. بنا به گفته معمرین روستا از نوع این درخت حدود ۱۷ اصله بوده که به علت واقع شدن در مسیر کوچه و عدم آگاهی از اهمیت آن بیشتر آنها را قطع نموده‌اند و فقط ۲ اصله باقی مانده که قطر تنه هرکدام در حدود ۲.۶۵ متر می‌باشد. دره و چشمه هینورد: در ضلع شمالغرب روستای اسفیدان، دره‌ای عمیق و طولانی بنام "هینوَرد (هین نبرد)” وجود دارد که به فاصله تقریبی نیم ساعت از روستا در کمرکش کوهی صخره‌ای چشمه‌ای زلال به همین نام خارج می‌شود و آب آن باغات اطراف را آبیاری می‌کند. دره و آبشار بهارگاه: سراسرنمای گرفته شده از بالای روستادر جنوب غرب روستای اسفیدان دره‌ای دیگر با نام "بهارگاه” با چشمه‌های متعدد و آبشار دیدنی و سرسبزی خاص خود، هر تازه واردی را به خود جذب می‌کند. در ابتدای دره سمت چپ، زمینی تپه ماهوری به نام "موسو” حدود ۴۰ هکتار چند سال پیش بعلت رانش شدید، تمام باغات و خانه‌ها و درختان کهنسال آن در دل خاک فرو رفت. قلعه‌های اسفیدان: در غرب روستای اسفیدان دیواری صخره‌ای نمایان است که به آن "تاش قلعه (قلعه سنگی)” می‌گویند. بر روی این قلعه دیوارهای سنگی و سفال ساده نخودی و قرمز و سفال‌های منقش به رنگهای مختلف دیده می‌شود. برج‌های اسفیدان: بر فراز کوههای اطراف روستای اسفیدان، آثار برج‌های سنگی قدیمی مشاهده می‌شود که مصالح بکار رفته در آنها سنگ و ساروج است. معروفترین آنها یکی برج "قاری مالاق” و دیگری برج "قارقه (کلاغ)” در شمال غرب روستاست که پایه‌های آن هنوز باقی مانده است. غارهای اسفیدان: در ضلع شمال غربی روستا بر بالای صخره چشمه "هینوَرد” کوهی بنام "خزانه” وجود دارد که در بالای آن غار "خزانه راهه” واقع شده‌است. بگفته مردم، غاریست دست ساز در انتهای آن چاهی وجود دارد که در قدیم به عنوان پناهگاه استفاده می‌کرده‌اند. غار دیگری بنام "ییجت” یا "معصوم” وجود دارد که دارای استلاگتیت و استلاگمیت می‌باشد. صخره عجیب در مسیر اول (ده ریز) که شبیه سر آدمیزاد می‌باشد بسیار خیره کننده و جالب توجه است. مشاغل اهالی اسفیدان: شغل اصلی مردم این روستا بیشتر باغ داری و زراعت است. همچنین پرورش دام نیز از جمله مشاغل مردم این مکان است که از میان دام ها بیشتر اهالی به پرورش گوسفند، بز، ماکیان و گاو علاقه بیشتری نشان می دهند. همچنین زنبورداری و پرورش ماهی نیز در این روستا انجام می شود. بافت فرش های گل ابریشم طرح نائین و چادر شب دوزی نیز از صنایع دستی رایج در این منطقه است. محصولات کشاورزی: مهمترین محصولات اسفیدان گردو و سیب و سیب زمینی می باشد که گردوی آن صادراتی بوده و با کیفیت‌ترین گردوی موجود در بازار استان می باشد. ماهی قزل آلای اسفیدان از بهترین و خوشمزه‌ترین ماهی‌های سرد آبی پرورشی است.