بیش از یازده سال از تاسیس استان خراسان شمالی باب الرضا،گنجینه فرهنگ ها گذشته و این استان از قابلیت ها و ظرفیت های فراوانی در زمینه های صنایع دستی اقوام و همچنین آداب و سنن برخوردار است.مهم ترین ویژگی این استان قرار گرفتن در مسیر زائران امام رئوف حضرت رضا (ع) و همچنین واقع شدن در مسیر سیاحتی شمال کشور است.در حال حاضر 1200 اثر تاریخی در استان شناسایی شده و 545 اثر شامل 463 اثر تاریخی،42 اثر طبیعی و 40 اثر ناملموس به ثبت ملی رسیده است.
طی سال های گذشته موضوع واگذاری بناهای فرهنگی و تاریخی به بخش خصوصی یکی از اولویت های مهم در حوزه میراث فرهنگی بوده به طوری که پایین بودن اعتبارات استانی برای حفظ و نگهداری از بناها پاسخگوی نیست.در اولین اقدام سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری استان بنای تاریخی حسینیه جاجرمی ها در بجنورد در بهمن ماه سال 92 با کاربری صنایع دستی و واحد پذیرایی به بخش خصوصی واگذار شد و از آن پس تاکنون فقط این بنا توسط بخش خصوصی در استان اداره می شود.از زمان تاکنون هیچ بنای دیگری به این بخش واگذار نشده است.
واگذاری بناها به بخش خصوصی در دولت تدبیر و امیدآدینه محمد سویدانلوئی مدیر کل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری خراسان شمالی در خصوص اینکه چرا تاکنون اقدامات مناسب در خصوص واگذاری بیش تر بناهای فرهنگی و تاریخی به بخش خصوصی انجام نشده می گوید:سیاست های دولت های گذشته و همچنین خط مشی سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری کشور در خصوص موافقت با واگذاری بناها به این بخش دخیل بوده و همین امر موجب شده اقدامی شاخصی در این خصوص انجام نشود.
وی با بیان اینکه دولت تدبیر و امید برنامه ها و سیاست های مناسبی را در جهت واگذاری بناها به بخش خصوصی دارد می گوید:در حال حاضر 14بنا در استان قابلیت واگذاری به این بخش را دارند که سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری استان از این تعداد 5 بنای آئینه خانه مفخم بجنورد/حمام فاروج/حمام جاجرم/بنای اسپاخوی آشخانه و قلعه جلال الدین جاجرم به شرط حفظ کاربری موجود به صورت واگذاری مدیریت از طریق فراخوان جذب سرمایه گذار به زودی نسبت به واگذاری اقدام خواهد کرد. .
سویدانلوئی می افزاید:بقیه بناهای فرهنگی و تاریخی به علت اینکه فاقد سند مالکیت هستند قابلیت واگذاری به بخش خصوصی را ندارند.
بنای نفیس قابل واگذاری نیست
مدیرکل میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری استان با بیان اینکه بناهای نفیس قابلیت واگذاری ندارند از اقدامات انجام شده برای بازگشایی حریم عمارت مفخم می گوید:این عمارت 43 هزار متر مربع عرصه دارد که پنج هزار و دویست متر مربع با اعتباری بالغ بر 18 میلیارد ریال خریداری و آزاد سازی شده،هزار متر مربع متعلق به شهرداری و 11 هزار متر مربع نیز در دست مردم قرار دارد که تاکنون آزاد سازی نشده است.
وی می افزاید:تاکنون مکاتباتی با سازمان مرکزی میراث در خصوص تامین اعتباری بالغ بر 60 میلیارد ریال به منظور خریداری و آزادسازی بقیه زمین های حریم این عمارت انجام شده که در صورت تخصیص اعتبار لازم اقدام لازم انجام خواهد شد.
واگذاری بناها به شورا و دهیاری
معاون میراث فرهنگی استان با اشاره به اینکه کمیته واگذاری بناهای فرهنگی و تاریخی با هدف مراقبت و نگهداری از آثار تاریخی مرمت شده تشکیل شده می گوید:این کمیته در صورت نیاز نسبت به واگذاری این آثار به شوراها،دهیاری ها و هیئت امنای اماکن مذهبی اقدام خواهد کرد.
علی اکبر وحدتی می افزاید:این معاونت با توجه به درپیش بودن همایش فرصت های سرمایه گذاری در استان نسبت به معرفی بناهای واجد ارزش واگذاری به بخش خصوصی و طبق ظوابط حاکم بر آثار تاریخی اقدام خواهد کرد.
حضور بخش خصوصی در امور میراث فرهنگی ضمن حمایت از تقویت بنیه سرمایه گذاری در جهت آثار نمادین و شاخص در هر خطه با برنامه ریزی و هدف های مشخص موجب جذب گردشگر و توریست و به سبب آن رونق و پایداری اقتصادی خواهد شد.در صورت اینکه ورود بخش خصوصی به امور فرهنگی و تاریخی با برنامه ریزی و هدف گذاری مناسب از سوی سیاست گذاران دخیل در امر میراث فرهنگی انجام شود مسافران تمایل زیادی برای بازدید از اماکن تاریخی،تفریحی و زیارتی خواهند داشت.