استقبال بدون سود
همانند بازارچه های قدیمی شده است، از هر سو صدایی به گوش می رسد همه به دنبال فروش محصولات شان هستند، یکی با صدای بلند فریاد می زند: «بیا این ور بازار، جنس اعلا با ارزان ترین قیمت». صاحبان غرفه ها به دنبال جذب مشتری و فروش هستند و مشتری ها به دنبال کیفیت خوب و قیمت مناسب، برای همین منظور یکی یکی غرفه ها را ورانداز می کنند و خستگی چند ساعت راه رفتن در غرفه ها را به جان می خرند.
همه جور جنسی در این نمایشگاه فروخته می شود، نامش نمایشگاه بهاره است اما تفاوت زیادی با بهار دارد، با این که تا شعاع یک کیلومتر از نمایشگاه جایی برای پارک کردن وجود ندارد و مالکان خودروها به دنبال جای پارک می گردند اما بازار فروش محصولات چندان داغ نیست.
این دومین نمایشگاه بهاره در بجنورد پس از ممنوعیت برپایی نمایشگاه در سال های گذشته است، در سال های پیشین به دلیل گلایه بازاریان، برگزاری نمایشگاه بهاره دارای ممنوعیت قانونی بود اما گویا این ممنوعیت هم تاثیری بر بهتر شدن بازار نداشت، از این رو در 2 سال گذشته دوباره نمایشگاه های بهاره دایر شد.
سال گذشته مجموعه دهکده بسیج میزبان نمایشگاه بهاره بود و امسال دوباره غرفه ها در محل برگزاری نمایشگاه های بین المللی استان برپا شده اند.
اگر چه میزان استقبال از اجاره غرفه ها به حدی بود که موجب شد غرفه های موقت در چادر ها برپا شوند اما گویا در توزیع مکانی غرفه ها آن طور که باید کارشناسی نشده است و قسمت هایی از نمایشگاه به هزارتویی می ماند که مشتری ها در آن جا گم می شوند.
این امر نه تنهاموجب گلایه مردم بلکه دلیلی برای اعتراض و گلایه برخی از غرفه داران شده است.
این را شهروندانی که به نمایشگاه مراجعه کرده اند به درستی دریافته اند. یکی از مراجعان می گوید: برای یافتن ورودی و خروجی ها سر در گم می شوی و در ازدحام جمعیت می مانی که به کدام سو بروی. دو سالن اصلی نمایشگاه به پوشاک و اقلام غیر خوراکی اختصاص داده شده است، هر چند بعضی از غرفه داران ادعا می کنند که غرفه ها بر اساس قرعه کشی واگذار شده است اما سوالی که بیش از پیش ذهن را می آزارد این است که آیا قرعه تمام محصولات خوراکی به غرفه های بیرون از سالن افتاده است؟
با این که فضای داخلی دو سالن اصلی مرتب است و گرمای خوبی دارد اما این شرایط در غرفه های داخل چادر مهیا نیست، سرما از درز چادرها به داخل نفوذ می کند و چیدمان چادرها و تعبیه ورودی و خروجی ها مشکلات زیادی دارد.
بسیاری از غرفه داران در چادرهای سفید برزنتی از وضعیت موجود گلایه مند بودند. یکی از آن ها که بانویی میانسال است از سرمای بیش از حد در فضای این غرفه ها می گوید. این فروشنده با بیان این که اجاره بهای غرفه های سالن های اصلی و فرعی یکسان است، اضافه می کند: برای اجاره این غرفه 800 هزار تومان پرداخت کرده ام اما به هیچ عنوان شرایط این جا با غرفه های داخل یکسان نیست و این نهایت بی عدالتی است.
وی که به گفته خودش چند دوره در نمایشگاه های بهاره شرکت کرده است، ادامه می دهد: سال های گذشته قیمت غرفه های داخلی با غرفه های خارجی متفاوت بود اما امسال همسان سازی اجاره بهای غرفه ها درد مضاعفی برای فروشندگانی است که از غرفه های داخل سالن اصلی بی نصیب مانده اند.
وی با بیان این که بازدید از غرفه های اصلی بیش از غرفه های بیرونی است، اظهارمی کند: تا چهارمین شب برگزاری نمایشگاه آمار فروش مان بسیار کم بوده است و اگر فروش به این شیوه ادامه داشته باشد به طور قطع متضرر می شویم. بیراه هم نمی گوید اگر داخل سوله های اصلی ازدحام جمعیت بیداد می کند و جایی برای سوزن انداختن نیست در بیرون از آن جا چندان جمعیتی وجود ندارد. اگر چه همان طور که گفته شد این مشکل به خاطر نقص در توزیع مکانی غرفه هاست، به راستی غرفه های محصولات خوراکی در دورترین قسمت نمایشگاه قرار گرفته و برای یافتن اش باید مدتی بگردی.
آن قدر غرفه های فروش محصولات غیر خوراکی غالب هستند که از پیدا کردن غرفه آجیل و خشکبار مایوس می شوی و با خودت فکر می کنی که چرا نمایشگاه بهاره امسال غرفه آجیل و خشکبار ندارد اما نمی دانی که این جای خالی به دلیل جانمایی و دور از دید بودن غرفه هاست.
در اوج نا امیدی نگاهت به بنر کوچکی می خورد که با جهت نمایی مسیر غرفه های آجیل را نشان می دهد. بالاخره می رسی اما حاصل چند ساعت گشت و گذار در نمایشگاه تنها خستگی است و این موجب می شود نتوانی زمان زیادی برای دیدن و خریدن بمانی.
«حسینی» یکی دیگر از مراجعه کنندگان به نمایشگاه می گوید: فرش قرمزی پهن کرده اند برای مشتری ها اما فقط نماد است و بس، قیمت ها خوب اما کیفیت برخی از آن ها بد است. سبدهای حراج حتی در نمایشگاه بهاره هم دیده می شوند و اگر قیمت برخی کفش ها در غرفه ها 20 هزار تومان است در سبدهای حراج 5 هزار تومان است!
فروشندگان که سال های زیادی است اثر رکود را بر بازار حس کرده اند از ترس به فروش نرفتن محصولات شان به فروش محصولات با کیفیت پایین تری اقدام کرده اند، اگر چه این سیاست آن ها هم چندان موفق نبوده است و تعداد زیادی از مراجعه کنندگان قصدی برای خرید ندارند.
غرفه دارانی که با آن ها هم صحبت می شویم از نبود مشتری واقعی گلایه می کنند و مدعی هستند که نه تنها سود نکرده اند بلکه متضرر هم شده اند. اطلاع رسانی نامناسب یکی دیگر از مشکلاتی است که موجب شده شاهد حضور غرفه هایی باشیم که سنخیتی با نمایشگاه بهاره ندارند. صاحب یکی از این غرفه ها با بیان این که اطلاع رسانی درستی در این باره انجام نشده و حتی موقع پرداخت اجاره بها هم کسی راهنمایی نکرده، می افزاید: 4 شب از زمان برگزاری نمایشگاه می گذرد و ما حتی یک مشتری نداشته ایم، با این که قیمت ها را تا جایی که ممکن بوده پایین آورده ایم اما چون ماهیت این کار با این نمایشگاه تفاوت دارد هیچ مشتری وجود ندارد.
نمایشگاه نکات مثبتی هم دارد، بر خلاف همیشه که غرفه نظارت و بازرسی خالی است امسال تعداد بیشتری از ناظران در غرفه ها حضور دارند و گاهی آن ها را در بین جمعیت هم می توان دید که بازار را رصد می کنند و گاهی اخطارهایی هم برای قیمت ها می دهند، اگر چه این امر لازم است اما کافی نیست. بخشی از نظارت ها به رضایت غرفه داران باز می گردد اتفاقی که به نظر می رسد امسال به آن توجهی نشده است.
در چادر بزرگ آجیل و خشکبار غرفه داران درخواستی دارند، گلایه های آن ها در دسترس و در دید نبودن غرفه هاست، می خواهند هنوز زمان باقی است راه دسترسی بهتری به سوله های اصلی باز شود تا مردم متوجه حضور آن ها شوند. این جا هم بیشتر غرفه ها از ضرر و زیان می گویند.
مالک یکی از غرفه ها که از فاروج برای شرکت در نمایشگاه آمده است، می گوید: برای اجاره غرفه 6 میلیون و 400 هزار تومان پرداخت کرده ام و برای آوردن پاتیل های آجیل 4 خودرو اجاره و به هر یک کرایه زیادی پرداخت کرده ام اما تا الان فقط متضرر شده ام.
پرینت تراکنش های انجام شده این غرفه گویای تمام واقعیت است.
وی با بیان این که مراجعه کنندگان نمی دانند که غرفه آجیل در این مکان قرار دارد و این موجب شده مشتری های ما بسیار کم باشند، اظهارمی کند: باید فکری برای دسترسی آسان تر مردم به این غرفه کنند.
این قسمت از نمایشگاه شهر رنگ است، شهر مزه های ترش و ملس، آجیل ها و شکلات های براق زیر نور لامپ ها می درخشند و مشتری ها را جذب می کنند، پاتیل های بزرگ آجیل ناخواسته تو را به شهر آجیلی می برد، جایی که بیشتر غرفه داران این مکان از آن‌جا آمده اند، بوی تخمه های مختلف در فضا پراکنده شده و شاید همین تصویر و بوهای آشنا موجب شده مشتری ها از دست سرمایی که به داخل نفوذ می کند نگریزند.
پای درد دل هر کدام از صاحبان غرفه ها که می نشینی حرف امیدوار کننده ای نمی شنوی. البته نکته ای را که نباید از یاد برد این است که برخی محصولات خوراکی با رعایت کمترین نکات بهداشتی فروخته می شوند و حتی بعضی ها نام آشنایی یا حتی آدرسی در بیرون از نمایشگاه ندارند که اگر محصولات فروخته شده مشکل داشت بتوان پیگیری کرد. مردم اما اصل را بر اعتماد گذاشته اند و از این غرفه ها خرید می کنند اما نه آن خریدی که غرفه داران انتظار دارند.برخی از خریداران خود بازاری هستند و بیشتر برای رصد نمایشگاه آمده اند و از برپایی نمایشگاه می نالند. یکی از این افراد می گوید: اوضاع بازار خراب است و با این که شب عید نزدیک است اما مشتری در بازار وجود ندارد برپایی نمایشگاه هم بیشتر مشتری ها را به این سمت کشانده است. با این که مشتری ها به سمت نمایشگاه آمده اند اما این به معنای فروش نیست مردم بیشتر برای سبک سنگین کردن قیمت ها آمده اند، تصویر افراد خارج شده از نمایشگاه متفاوت است برخی‌ها با دستان پر می روند و بعضی ها با دستان خالی. یکی از آن ها که بانویی میانسال است دلیل خرید نکردنش را همسان بودن قیمت های نمایشگاه با بازار اعلام می کند و به آرامی می رود تا به سرویس های نمایشگاه برسد. ساعت 20 است و ازدحام جمعیت اجازه نفس کشیدن نمی دهد.
تصاویر مثبتی هم هست که لبخند را مهمان لبانت می کند. بالاخره پس از سال ها برگزاری کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید، مردم و شهروندان شاهد خروجی آن شدند، یکی از غرفه ها در اختیار سرمایه گذاری است که در سال های گذشته به دلیل مشکلات اقتصادی واحد تولیدی خود را تعطیل کرده بود اما به همت کارگروه دوباره راه اندازی شده و محصولات تولیدی خود را برای فروش به نمایشگاه آورده است. در این وانفسای اقتصادی یک جرقه هم موجب امیدواری می شود.
نمایشگاه بهاره برپاست هر چند بسیاری معتقدند که اصل و ماهیت نمایشگاه کنونی با نمایشگاه بهاره فاصله دارد زیرا می گویند: بر اساس قانون نمایندگان شرکت ها،کارخانه ها، شرکت های پخش و تولیدی ها در اصل باید در نمایشگاه حضور داشته باشند و اجناس را با قیمت کمتری و با کیفیت بهتری در اختیار مصرف کننده قرار دهند.
سوال دیگری که در این میان پیش می آید این است که درآمد حاصل از اجاره این تعداد غرفه در کجا هزینه می شود؟ موضوعی که گویا برای کسبه بازار هم چندان روشن نیست.
/اسدی روزنامه خراسان شمالی