تابناک فارس به نقل از ایمنا: محرم آمد، محرمی که با خود شمیمی از حسین(ع) میآورد، حسینی که نامش با جان شیعیان آمیخته و ذکر دل همه است. همه جا رنگ و نوای عزا به خود گرفته و روز عشق بازی با جانان شده است همان روزی که به جان عالم شورش افکند و نوحه و عزا و ماتم را در محرم ابدی کرد.
شیراز هم همانند تمامی شهرهای ایران در حزن و اندوه فرو رفته و دستهها و هیئتهای عزاداری با محوریت متولیان بارگاه ملکوتی حضرت احمد ابن موسی(ع) نوحه سر داده و بر مظلومیت حسین و یارانش بر سینه و سر میزنند.
حمل طبقات چراغ و آئینه
یکی از آئینهای مردم شیراز در ماه محرم حمل طبقهای چراغ و آئینه بود. مردان قدرتمند هر محله طبقهایی را که مملو از چراغ و آئینه بود بر سر میگذاشتند و در چهار راهها به دور خود میچرخیدند، مردم نیز در این مواقع صلوات میفرستادند.
علاوه بر حمل طبق، مردان پایه علامت که از جنس فلز و بسیار سنگین بود را روی شال بزرگی که بر کمر میبستند، میگذاشتند و با دیدن شاهچراغ(ع) به گونهای خم میشدند که قسمت بالای علامت که دارای زنگی بزرگ بود نیز به حرم مطهر تعظیم کند.
در میان عزاداریها قنداق و گهواره علیاصغر(ع) گذاشته میشد که مردم دور آن جمع شده و به عزاداری میپرداختند در حالی که اشک از چشمانشان جاری بود.
سینه زنی
مقصد تمام دستههای سینه زنی در شیراز شاهچراغ بود و امروز هم اغلب هیئتهای قدیمی و بزرگ، از ابتدای محرم تا پایان دهه اول، به اشتیاق همین مقصد حرکت میکنند. اما دستههای سینه زنی در شیراز به دو گروه تقسیم میشدند و هر گروهی که زودتر به محوطه امامزاده سید میر محمد میرسید وارد بازار آقا و سپس وارد صحن شاهچراغ میشد، سپس گروه سینه زنان در مقابل حرم شاهچراغ میایستادند و نوحه خوان آن دسته برای سایرین نوحه میخواند در پایان نیز هیئت از در دیگر شاهچراغ خارج میشد تا نوبت به گروههای دیگر برسد.
سینهزنی مخصوص شیراز به طریقی خاص برگزار میشود، این نوع سینهزنی که به عزاداری قطاری شهرت یافته، طی سالهای گذشته بهعنوان یک میراث معنوی ثبت شد.
حمل کوزه آب توسط پیران و کودکان در روز تاسوعا
حضور مردم در دارالرحمه و جوانان آباد به منظور دیدار با اهل قبور، حمل کوزه آب توسط پیران و کودکان در روز تاسوعا و سر دادن شعار "روز تاسوعاست امروز کربلا غوغاست امروز" از دیگر مراسم اجرا شد توسط مردم شیراز در دهه اول محرم بود.
عبور از زیر شکم اسب ذوالجنان
در شیراز قدیم افرادی خاص اسبی را با پوششهای آیینی مخصوص تزئین کرده و به نام اسب ذوالجنان به همراه عزاداران در کوچه و معابر شهر میگرداندند و کسانی که تمایل داشتند همراهان این اسب را به منزل خود دعوت کرده، سپس مراسم عزاداری برپا میکردند.
بسیاری از مردم شیراز اعتقاد داشتند اگر کودکان و مریضهای خود را از زیر شکم اسب ذوالجنان عبور دهند فرد بیمه امام حسین(ع) میشود و بیمار شفا مییابد.
چاووش خوانی
این مراسم که یکی از آئینهای قدیمی و سنتی در پاسداشت حلول ماه محرم است با حرکت یکپارچه چاوشی خوانان و پیر غلامان استان از سه مسجد امام حسین(ع)، صاحب الزمان(عج) و جامع به طرف حسینیه امام صادق(ع) آغاز و در بین راه هر گروه از چاوش خوانان و همراهان به عنوان سفیران محرم با چاوشی خوانی و اهدای بیرق مشکی به اهالی و بازاریان جهت نصب در سر در منازل و مغازهها شروع ماه محرم و عزای حسینی را خبر میدادند.
چاوشی خوانان و هیأتهای عزاداری با برافراشتن پنج بیرق بزرگ که یکی از آنها به نشانه قیام امام حسین(ع) به رنگ سرخ و چهار بیرق دیگر به رنگ مشکی به نشانه عزای حسینی است این مراسم مذهبی را اجرا میکردند.
پذیرایی از عزاداران
نحوه پذیرای مردم شیراز در دهه اول محرم از هیئتهای عزاداری زبانزد بود. شیرازیها تلاش میکردند سفره و غذایی که برای عزاداران امام حسین(ع) پهن میشود، بسیار درخور باشد که در همین راستا پلو و خورشت سبزی، شکر پلو و قیمه، پلو و خورشت بادمجان، حلوای کاسه، آش ماست و میوههای مربوط به آن فصل به طور حتم در سفرهای پهن شده برای عزاداران امام حسین(ع) وجود داشت.
در زمان سفره انداختن برای عزاداران امام حسین(ع) در شیراز تمامی اهالی محل برای کمک کردن به صاحب خانه اعلام آمادگی میکردند و اعتقاد داشتند هر عمل خیری که برای پاسداشت سالار شهیدان انجام شود آن شخص و خانوادهاش را در برابر مشکلات و بیماریها در یک سال پیشرو حفظ میکند.
نوشیدنیهای که مردم شیراز در گذشته برای پذیرایی از هیئتهای عزاداری استفاده میکردند شامل گلاب، عرق نسترن، عرق بیدمشک بود که در برخی موارد افراد علاقمندان برای پذیرای به همراه هیئتها تا شاهچراغ نیز میرفتند.