به بهانه مهاجرت بی روبه اتباع افغانی به ایران؛
کمی فیلم، خیلی هشدار!
اتوبوس به حرکت در می آید و فریادهای ماهی در صداهای موهوم اتوبوس قُراضه، در پیچ وخم جاده مرزی گم می شود ماهی همچنان، حیران و نفس زنان، به دنبال اتوبوس می دود…
تابناک ایلام، خداداد ابراهیمی:: فیلم سینمایی حیران، ساخته شالیزه عارف‌پور محصول۱۳۸۷ است.در این فیلم، دختری ایرانی به نام “ماهی”، دلباخته پسری افغانی به نام “حیران” می‌شود و علیرغم مخالفت خانواده‌اش، ،با او ازدواج می‌کند. زمانی که منتظر تولد دخترش بود، حیران ناپدید می‌شود. ماهی به مخمصه می‌افتد و برای یافتن شوهرش، خود را به آب و آتش می زند اما هیچ اثری از او نمی‌یابد.
بالاخره ماهی، راهی مرز ایران و افغانستان می شود اما فرمانده پاسگاه مرزی به او اجازه خروج از کشور را نمی دهد. زیرا نه خودش گذرنامه دارد و نه طفلش شناسنامه…
ناگهان اتوبوس حامل مهاجران افغانی مقابل پاسگاه مرزی توقف می کند. ماهی، سراسیمه از پشت پنجره اتوبوس، تکه کاغذی را به مسافران افغانی نشان می دهد؛
“این آدرس شوهرمه،اسمش حیرانه، اینم بچه‌شه…اینم آدرس خونه برادرش تو هراته… بهش بگین؛ من و دخترش منتظرشیم…”
مامور پاسگاه مرزی،از ورود ماهی به داخل اتوبوس جلوگیری می کند.ماهی مستاصل و رنجور به گریه می‌افتد، شیون می کند، التماس می کند، ناگهان در میان مسافران، چشمش به حیران می افتد و مشتاق و مضطرب او را صدا می زند:
“حیران! حیران! نگاه کن این دخترته! نگاه کن!”
اما حیران اجازه ندارد از اتوبوس پیاده شود. او و بقیه مسافران، کارت اقامت در ایران ندارند و باید به افغانستان، رانده شوند.
اتوبوس به حرکت در می آید و فریادهای ماهی در صداهای موهوم اتوبوس قُراضه، در پیچ وخم جاده مرزی گم می شود ماهی همچنان، حیران و نفس زنان، به دنبال اتوبوس می دود…
هشدارها:
۱) پانزده سال پیش کارگردان این فیلم، ضمن هشدار، تبعات مخرب مهاجرت غیرقانونی افغان‌ها به ایران را منعکس کرده تا شاید به مسئولان وقت، تلنگری زده باشد. اما هنوز، دَر، بر همان پاشنه می‌چرخد و مخاطرات این موضوع، نگرانی روزافزون مردم را برانگیخته است.
۲) پس از سه دهه هر از چند گاهی، خبرهایی وحشتناک از بزه‌کاری، قتل، سرقت، تجاوز به عنف، تگدیگری اطفال و … در گوشه و کنار کشورمان، به گوش می رسد که برخی مهاجران افغانی، مرتکب آن‌ها می شوند. تا جایی که به گفته معاون سازمان ملی مهاجرت بیش از ۹۰ درصد از اتباع حاضر در ایران، افغانستانی هستند. (ایرنا ۱۴۰۲/۰۹/۲۳ ) و معاون امور بین‌الملل قوه قضائیه گفته است؛ نزدیک به ۹۵ درصد از زندانیان خارجی در کشور را اتباع افغانستان تشکیل می‌دهند( ایسنا، ۲۳ تیر ۱۴۰۳)
این بدان معناست که ناقوس آسیب‌های اجتماعی متاثر از جمعیت متکثر افغان‌ها در ایران، به صدا در آمده اما گوش شنوایی نیست که نیست!
۳) همسر مرحوم داریوش مهرجویی(کارگردان مشهور ایرانی) در یک پست اینستاگرامی از تهدید با چاقو توسط یک «بیگانه» خبر داد. یک هفته بعد، داریوش مهرجویی و همسرش در همان ویلایی که تهدید شده بودند، به قتل رسیدند. پس از تحقیقات روشن شد که «قاتل اصلی»، همان باغبان افغانی مورد اشاره همسر مهرجویی بوده که به کمک سه نفر دیگر از هم‌وطنانش مرتکب این جنایت شده‌اند.
۴) به گفته فرمانده انتظامی استان البرز،اعضای باند ۱۳ نفره سارقان، که با تجاوز به عنف، به سرقت زیورآلات و لوازم با ارزش شهروندان ساکن باغات و ویلاهای شهرستان چهار باغ، اقدام می‌کرده‌اند دستگیر شدند. ( ۳ مهر ۱۴۰۲ تابناک)
۵)احمد وحیدی، وزیر سابق کشور پنجم مهر ۱۴۰۲، تعداد اتباع افغانستانی در ایران را پنج میلیون نفر،معاون امور مهاجرت تعداد را حدود چهار میلیون و ۱۰۰ هزار نفر و خبرگزاری فارس درخبری جمعیت افغان‌ها در ایران را هشت میلیون نفر اعلام کرده است.علاوه بر آمارهای متناقض از جمعیت اتباع خارجی که پژوهش و ساماندهی مهاجران را دچار مشکل کرده، طی سه دهه گذشته برنامه و طرحی جامع الاطراف و رهگشا برای مقابله با آسیب‌های اجتماعی ناشی از مهاجرت بی رویه اتباع خارجی به ایران، تدوین نشده است
۶) اخیراً، حساسیت‌های افکار عمومی نسبت به افزایش اتباع افغانی،بالا رفته است.رسانه‌ها و مردم با امضای کارزار”اخراج افغانی‌ها”، یکصدا شده‌اند و نسبت به پیامدهای آسیب‌زای این روند ناصواب، مدام به مسئولان هشدار می دهند.
پیشنهاد راهبردی:
الف)دولت در مواجه با اتباع غیرمجاز، هرچه زودتر باید رویکرد اخراج قاطعانه و بَستن مرز‌ها را در پیش بگیرد.
ب) برای قاچاقچیان انسان و انتقال غیرقانونی اتباع خارجی به داخل کشور، مجازات‌های سنگین مالی و حبس اعمال شود
ج) تصویب جرائم مالی و حبس برای کارفرمایانی که اتباع غیرقانونی را استخدام می کنند و موجرانی که خانه‌هایشان را در اختیار آنان قرار می دهند
د) مهاجران قانونی باید کفیل ایرانی داشته باشند که این کفیل باید مسئولیت‌های قانونی اقامت مهاجران مورد کفالت خود را تعهد نماید
و) دولت با حساسیت تمام، از سکونت انبوه مهاجران در یک محله از شهر، ممانعت کند. به نحوی که حداکثر ۵ درصد جمعیت یک محله یا منطقه را مهاجران تشکیل دهند نه بیشتر
ه) مهاجران غیرقانونی پس از اعمال جرائم سنگین مالی، از همان مبادی ورودی مرزی به کشورشان بازگردانده شوند و یا تا تعیین تکلیف نهایی، در اردوگاه‌های اسکان موقت، قرنطینه شوند
ی) در خاتمه باید اذعان کرد که به بهانه مخالفت با ورود مهاجران غیرقانونی به ایران، نباید درگیر مسائل نژادپرستانه و ضد انسانی شویم. زیرا یک مهاجر، بیش از آنکه یک مهاجر باشد، یک انسان‌است که بنابر دلایلی از جمله جنگ، مناقشات، خشونت، ترس از آزار و اذیت، نقض حقوق بشر،کاریابی، تنگنای معیشت و … ناگزیر از وطن خود مهاجرت کرده و با تلخی، سَفر به غربت را بر حَضَر در وطن ،ترجیح داده است. لذا حساب مهاجران قانونی و دارای شرایط ویژه را از مهاجران غیرقانونی، منفک از هم بازتعریف کنیم
و) دولت با حساسیت تمام، از سکونت انبوه مهاجران در یک محله از شهرها، ممانعت کند. به نحوی که حداکثر ۵ درصد جمعیت یک محله یا منطقه را مهاجران تشکیل دهند نه بیشتر
ه) مهاجران غیرقانونی پس از اعمال جرائم سنگین مالی، از همان مبادی ورودی مرزی به کشورشان بازگردانده شوند و یا تا تعیین تکلیف نهایی، در اردوگاه‌های اسکان موقت، قرنطینه شوند
ی) در خاتمه باید اذعان کرد که به بهانه مخالفت با ورود مهاجران غیرقانونی به ایران، نباید درگیر مسائل نژادپرستانه و ضد انسانی شویم. زیرا یک مهاجر، بیش از آنکه یک مهاجر باشد، یک انسان‌است که بنابر دلایلی از جمله جنگ، مناقشات، خشونت، ترس از آزار و اذیت، نقض حقوق بشر،کاریابی، تنگنای معیشت و … ناگزیر از وطن خود مهاجرت کرده و با تلخی، سَفر به غربت را بر حَضَر در وطن ،ترجیح داده است. لذا حساب مهاجران قانونی و دارای شرایط ویژه را از مهاجران غیرقانونی، منفک از هم بازتعریف کنیم./ م
