شمال نیوز: بسیاری از والدین دانشآموزان مدارس غیردولتی به بلاتكلیفی شهریههای پرداختی بابت خدماتی كه دریافت نكردهاند، اعتراض دارند
به گزارش بخش اجتماعی سایت خبرمهم، سال ۹۹ که امسال باشد آخرین سال قرن چهاردهم شمسی است و سال دیگر قرن عوض میشود و به جرات میتوان گفت در قرن چهاردهم خورشیدی اتفاقاتی که در این چند ماه برای مدارس کشور رخ داده هیچوقت تجربه نشده است. سال تحصیلی ۹۹ ــ ۹۸ یک سال عجیب بود، سالی که اتفاقات تلخ و سخت جامعه به همراه شرایط جوی رویش سایهانداخت و مدارس را مکرر در مکرر به تعطیلی کشاند. اولین پیامد این تعطیلی، عقبماندگی تحصیلی و فشردهتر شدن آموزشها و در نتیجه تحت فشار قرار گرفتن معلمان و دانشآموزان بود که در مدارس دولتی و غیردولتی همزمان صدای خیلیها را درآورد. در ۱۷ هزار مدرسه غیردولتی اما اعتراضها فقط به عقبافتادگی درسی محدود نبود، چون حساب و کتابهای مالی این مدارس با خانوادهها، آنها را در جبهه اقتصادی نیز دچار اصطکاک کرد.
خانوادهها تا پیش از شروع ماجرای کرونا که تعطیلیها مقطعی و کوتاهمدت ولی تکرارشونده بود مدام سؤال میکردند آن همه شهریهای که پرداختهاند آیا بابت روزهای تعطیل است و میپرسیدند این خلاهای زمانی کی و چطور پُر خواهد شد تا آن همه پول هدر نرود؟
حالا اما بعد از شیوع کرونا و تعطیلات اجباری مدارس که معلوم نیست تا چه روزی طول بکشد دغدغه خانوادهها شهریههایی است که پرداخت کردهاند، خدماتی است که باب میل دریافت نکردهاند، فوقبرنامههایی است که پولش را دادهاند، ولی منتفی شده است، سرویس ایاب و ذهابی است که برایشان استارت نخورده است و در مجموع یک عالم نگرانی از بابت پولهای بلوکه شده در حساب مدارس است که معلوم نیست چه زمانی به حسابشان بازگردانده خواهد شد.
قطار تعطیلی مدارس از اواخر آبان ۹۸ راه افتاد که بهانهاش سرمای هوا و بارشهای سخاوتمندانه آسمان بود، بعد هم نوبت به طغیان آنفلوآنزا در برخی استانها و تعطیلی گسترده مدارس رسید و در ماههای دی و بهمن نیز دوباره سرما و یخبندان و سیلاب به انضمام آلودگی هوا، خانه دوم دانشآموزان را به تعطیلی کشاند.
از اول ماه مهر تا شروع دی ماه، مدارس تهران به همه این دلایل بارها و بارها تعطیل شد و به این ترتیب تعداد تعطیلیهای اجباریاش به ۱۲ روز رسید. در این بازه زمانی مدارس البرز ده روز تعطیل شدند، مدارس اصفهان هشت روز، مدارس قم هفت روز، مدارس اراک پنج روز، مدارس تبریز چهار روز، مدارس ارومیه و اهواز هرکدام سه روز و مدارس مشهد یک روز که روی هم شدند ۵۳ روز تعطیل برای ۹ شهر بزرگ کشور.
این موج تعطیلات غیرمترقبه البته عاید مدارس شهرهای کوچکتر حتی مدارس روستایی و عشایری نیز شد تا جایی که حساب و کتاب ما نشان میدهد مدارس ایران به بهانه سرما، بارش، لغزندگی معابر، سیلابیشدن مسیلها و آبگرفتگی خیابانها و وحشت از شیوع آنفلوآنزا در فصل اول سال تحصیلی ــ اول مهر تا پایان آذر ــ ۸۹ بار به صورت ناخواسته تعطیل شدند. از ماه دی تا چهارم اسفند نیز که کرونا رسما مدارس را به تعطیلی کشاند اوضاع مشابه بود و همین بهانهها باعث دو روز تعطیلی مدارس در استان تهران، سه روز تعطیلی برای مدارس استانهای اردبیل و لرستان، دو روز تعطیلی در استانهای قزوین، آذربایجانها و زنجان و یک روز تعطیلی مدارس برای استانهای گیلان، البرز، همدان، مازندران و کردستان شد.
این تعطیلات را البته باید اضافه کرد به تعطیلی روز سوم اسفند که همه مدارس ایران به خاطر شمارش آرای انتخابات مجلس به صورت سراسری تعطیل شدند.
اگر تهران را مبنای محاسباتمان قرار دهیم به عنوان استانی که سرآمد روزهای تعطیل در سال تحصیلی۹۹-۹۸ است با ۱۵ روز تعطیلی غیرمنتظره در ازای پنجماه تحصیلی مواجه میشویم. حالا اگر پنجشنبهها و جمعهها را که تا روز سوم اسفند ۴۴ روز بود و تعطیلات رسمی را که شش روز بود به عددهای قبلی اضافه کنیم، خواهیم دید مدارس استان تهران از اول مهر تا سوم اسفند که روی تقویم ۱۵۳روز است ۶۵روزش را تعطیل بودند.
این عددها برای خانوادههایی که تحصیل فرزندانشان در مدارس دولتی هزینه چندانی ندارد شاید کم اهمیت باشد، ولی همین عددها چرتکه را به دست والدین دانشآموزان مدارس غیردولتی داده به طوری که لابهلای این تعطیلیها و شهریههایی که به مدارس پرداختهاند از یکسو دنبال ضرر و زیان خود میگردند و از سوی دیگر دنبال سودی که عاید غیردولتیها شده است. آمپر خیلی از این خانوادهها وقتی این تعطیلیها را با تعطیلات فروردین و این روزهای اردیبهشت جمع میزنند با شدتی بیشتر بالا میزند چون محاسبه میکنند که با این تعطیلیها پولی که بابت کلاسهای فوقبرنامه، تغذیه و سرویس مدارس پرداخت کردهاند عملا سوخت میشود.
حداکثر شهریه مدارس ابتدایی برای سال تحصیلی جاری ۹ میلیون و۴۰۰ هزار تومان تعیین شده و حداکثر شهریه مجاز مدارس متوسطه اول ۱۱ میلیون تومان که این سقف برای مدارس متوسطه دوم ۱۵ میلیون تومان است. در واقع این مدارس هر کیفیتی هم که در آموزش و فوقبرنامهها داشته باشند مهر ۹۸ مجاز بودند در نهایت این مبالغ را از خانوادهها دریافت کنند.
طبق این شهریه مصوب، یک دانشآموز مقطع ابتدایی بابت هر ماه تحصیل باید یک میلیون و ۴۴ هزار تومان بپردازد که هزینه هر روز میشود حدود ۳۵ هزار تومان. این رقم بابت یک ماه تحصیل دانشآموزان متوسطه اول در غیردولتیها یک میلیون و ۲۲۲ هزار تومان است که خرج هر روز میشود به عبارتی ۴۱ هزار تومان و بالاخره هزینه یک ماه تحصیل در مدارس متوسطه دوم، یک میلیون و ۶۶۷ هزار تومان و روزانه ۵۵ هزار تومان است.
البته بگذریم که اغلب مدارس غیردولتی به بهانههای مختلف از شهریههای مصوب عدول کرده و مبالغی بسیار بالاتر از اینها را طلب میکنند، ولی حتی اگر همین عددهای رسمی را ملاک قضاوت قرار دهیم تعداد روزهای تعطیل مدارس غیردولتی علنا به ضرر خانوادهها و به سود موسسان است. در واقع هر روز تعطیلی اجباری برای خانوادهها کنتور میاندازد و درحالی که فرزندانشان خدمات فوقبرنامه یا سرویس و تغذیه دریافت نکردهاند، اما پیش پیش هزینه آن را پرداختهاند.
در ماجرای تعطیلیهای کرونا که معرکهای از این زیانهای مالی برپاست و هر روز تعطیلی دارد برای خانوادهها کنتور میاندازد.
البته سازمان مدارس غیردولتی بارها اعلام کرده که تعطیلیهای کرونا ربطی به شهریههای آموزشی ندارد و خانوادهها نمیتوانند ادعایی از این ناحیه داشته باشند، چون جریان آموزش تعطیل نشده و مدرسه گرچه به لحاظ فیزیکی بسته بوده، ولی آموزش جریان داشته است.
بماند که برخی خانوادهها همین جریان آموزش را نیز زیر سؤال میبرند و مدعیاند برای دریافت بهترین خدمات آموزشی در فضایی مناسب، فرزندانشان را راهی گرانترین مدارس کردهاند نه این که بچههایشان مجبور باشند پای لپتاپ و گوشی تلفن همراه به درسها گوش دهند. داد خانوادههایی که دانشآموزان کنکوری دارند در این حوزه از بقیه بلندتر است.
با این وجود اما تقریبا بیشتر خانوادهها با این شرایط کنار آمدهاند و آن را امری پیشبینی نشده میدانند که مدارس در آن بیتقصیرند، ولی این چشمپوشی از دید آنها هیچ ربطی به شهریههای فوقبرنامه ندارد که فعلا بلاتکلیف در حساب مدارس بلوکه شده و دستشان نیز به جایی بند نیست.
سودهای پنهان غیردولتیها
از چهارم اسفند که کرونا مدارس را تعطیل کرد والدین دانشآموزان مدارس غیردولتی ضرر خود و سود مدارس را در دو کفه ترازو گذاشتهاند و به این نتیجه رسیدهاند که چون مدارس در این روزهای تعطیل عملا هزینه جاری مثل آب و برق و گاز و تلفن و هزینههای دفتری ندارند (یا ارقامش ناچیز است) دارند سود میکنند.
در واقع بهزعم آنها اگر مدارس تعطیل نمیشد باید بخشی از شهریهها صرف این امور میشد، ولی حالا که مدارس تعطیل است بالطبع این مبالغ پس انداز میشود. از سوی دیگر یافتههای جامجم نیز موید این است که بسیاری از غیردولتیها به خاطرعمل نکردن به تعهدات خود سود کردهاند. زیادند مدارس غیردولتی که حاضر نیستند حقوق معلمان خود را پرداخت کنند و کم نیستند مدارسی که حقوقها را نصفه و نیمه میپردازند. به بهانه تعطیلی مدارس، بسیاری از غیردولتیها بیمه پرسنل خود را نیز یا ادامه ندادهاند یا فقط ماهی ۱۵ روز نامشان را در لیست بیمه گذاشتهاند. اینها همه میشود حاشیه سود مدارس غیردولتی که در ایام کرونایی دیده نمیشود درحالی که اگر کرونایی در کار نبود این سود هم وجود نداشت و این پولها باید خرج آموزش و فوقبرنامه میشد.
البته روزهاست بسیاری از خانوادهها پیگیر بازپسگیری این پولها هستند. خانوادههایی که به اتفاق جواب روشنی نشنیدهاند و به اتفاق، نیز امید چندانی به زنده شدن مطالباتشان ندارند. اگر چه سازمان مدارس غیردولتی تاکید دارد شهریههای مربوط به سرویس ایاب و ذهاب، تغذیه و فوقبرنامه حتما به خانوادهها بازگردانده میشود، ولی چون این تاکید سفت و سخت نیست وخانوادهها این را الزام را جدی ارزیابی نمیکنند، ته دلشان مطمئن نیستند.
کرونا برای همه ما تجربه تازهای بود، برای سیستم آموزشی و دانشآموزان نیز، برای حساب و کتاب مدارس غیردولتی هم همین طور. کرونا در واقع کاری است که شده و آبی است که ریخته ولی حواشیاش نیاز به جمع و جور کردن آن هم با ابزار قانون و نظارت دارد تا همانطور که مدارس حاضر به گذشت از یک ریال از حق خود نیستند به بازگرداندن حتی یک ریال از مطالبات خانوادهها نیز متعهد شوند.
رنج معلمان و سود غیرانتفاعی
توفیق اجباری تعطیلات کرونایی باعث سود مالی بیشتر مدارس غیردولتی شده است و در عین حال، بسیاری از معلمان این مدارس از نحوه دریافت حقوق و مزایای خود در این ایام گلایه دارند. چراکه در ماههای اسفند و فروردین بیشتر مدارس غیردولتی به بهانههای مختلف از حقوق معلمان خود کاستهاند و برخی از آنها نیز حق بیمه عادی دبیرانشان را پرداخت نکردهاند. اینها مسائلی است که تعدادی از معلمان مدارس غیرانتفاعی گوناگون تهران با ما در میان میگذارند. آقای همایونی، دبیر ادبیات فارسی، مقطع متوسطه دوم از جمله این معلمان است که در یک مدرسه غیرانتفاعی و یک مدرسه دولتی تدریس میکند. او میگوید چون نیروی پیمانی آموزش و پرورش است، در ماههای گذشته از طرف این وزارتخانه با مشکل بیمه و حقوق مواجه نشده، اما مدرسه غیردولتی محل تدریساش، برای ماههای اسفند و فروردین به میزان نصف مبلغ تعیینشده در قرارداد حقوق پرداخت کرده است. به گفته او، توجیه مدیران مدرسه برای کاهش پرداختی معلمان این است که والدین در ماههای گذشته شهریه را بهطور کامل پرداخت نکردهاند و این مساله باعث ایجاد مشکلات مالی برای مدرسه شده است.
آقای گودرزی، دبیر زیستشناسی یکی از مشهورترین مدارس غیرانتفاعی کشور نیز به جامجم میگوید با وجود این که مدرسه آنها از همان ابتدای سال تحصیلی مبلغ شهریه را به طور کامل از والدین دریافت میکند، اما حقوق اسفندماه معلمان خود را با پنج هفته تاخیر پرداخت کرد و هنوز هم آن مدرسه حقوق فروردین معلمان خود را پرداخت نکرده است. گودرزی تعریف میکند که در این شرایط، وقتی یکی از همکارانش به اوضاع اعتراض کرد، بلافاصله او را اخراج و جایگزینی نیز برایش تعیین کردند.
این معلم زیستشناسی همچنین از تاخیر در پرداخت حق بیمه معلمان مدرسه محل تدریس خود نیز گلایه میکند و میگوید: این روزها بیمه ماهانه ما نیز به مشکل خورده است و هنوز بیمه ماه فروردین ما رد نشده است. این اتفاق همکاران ما را نگران کرده است که شاید در این شرایط کرونایی در زمینه سابقه کار و بیمه هم به مشکل بخوریم. جالب اینجاست که همین چند هفته پیش تعدادی از نیروهای اجرایی مدرسه را اخراج کردند و از آنها خواستند که بیمه بیکاری بگیرند، اما به دلیل اعتراض فراوان معلمان و دانشآموزان، مدیر مدرسه مجبور شد مجددا از آنها دعوت به کار کند. تاخیر در دریافت حقوق در ماههایی که آموزش حضوری مدارس به دلیل همهگیری کرونا تعطیل بوده، مشکلی است که بسیاری از معلمان مدارس غیرانتفاعی با آن مواجه شدهاند. این مسالهای است که خانم کرمی، معلم مقطع ابتدایی نیز از آن گلایه دارد و برای ما تعریف میکند که مدیران مدرسه آنها هنوز حقوق فروردین معلمان را پرداخت نکردهاند و تغییر در هیات مدیره مجموعه را به عنوان توجیهی برای این مساله بیان میکنند. اما از نظر این معلم، این مسائل صرفا بهانه است، چراکه وقتی مدرسه شهریه ثابت را به طور پیوسته از دانشآموزان دریافت میکند، هیچ دلیلی ندارد که پرداخت حقوق معلمان را به تاخیر بیندازد.
کرمی همچنین معتقد است در دو ماه نیم گذشته هزینههای جاری مدرسه بهشدت کاهش یافته است و علاوه بر این به نظر نمیرسد که مسؤولان آن مدرسه قصد داشته باشند مبالغی را که از والدین بابت برنامههای فوقبرنامه دریافت کردهاند، به آنها پس بدهند. این در حالی است که به گفته کرمی، همه این برنامهها از ابتدای اسفند تا کنون لغو شده است و این مدرسه از یک ماه پیش ثبتنام برای سال تحصیلی بعد خود را نیز آغاز کرده است و از هماکنون بخشی از شهریه سال بعد را نیز از اولیای دانشآموزان گرفته است.