تابناک فارس به نقل از هورگان:مسئول بیماریهای غیرواگیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان نیریز با بیان این مطلب گفت: «در عین حال اینها عوامل قابل کنترل و پیشگیری هستند.»
محمد طاهری آمار مرگ و میر شهرستان در ٦ ماهه اول سال ٩٨ و ٩٩ خورشیدی را به شرح جدول شماره ١ بیان کرد:
در این میان، بیماری قلب و عروق رتبه اول و سرطان رتبه دوم عامل مرگ و میر شهرستانهای نیریز و بختگان را به خود اختصاص داده است.
از ٢٨٦مرگ شش ماهه اول سال جاری، ١٩٥ مورد (٦٨ درصد) شهری و ٩١ مورد (٣٢ درصد) روستایی است. از این تعداد ١٧٥ مرگ (٦١ درصد) شامل زنان و ١١١ مرگ(٣٩درصد) نیز سهم مردان شده است.
به طور میانگین در هر ماه، ٢١ نفر در دو شهرستان بر اثر بیماری قلب و عروق و حداقل ٦ نفر بر اثر سرطان جان خود را از دست دادهاند. بر این اساس ٤٥ درصد مرگ و میرها در شش ماهه اول امسال بر اثر بیماری قلب و عروق و ١٤ درصد آن بر اثر سرطان بوده است که ٢٦ مرد و ١٣ زن قربانیان سرطان بودهاند.
٥٣ مورد مرگ و میر بیماریهای قلبی عروقی نیز بر اثر سکتههای قلبی، ٢٠ مورد آن بر اثر سکتههای مغزی و ٥٥ مورد نیز بر اثر دیگر بیماریهای قلبی عروقی بوده است.
٩ درصد تلفات امسال هم بر اثر حوادث ترافیکی بوده که نسبت به سال قبل ٣٦ درصد افزایش را نشان میدهد. همچنین ٦٠ درصد تلفات حوادث ترافیکی امسال شامل موتورسیکلتها، ٣٥,٥ درصد آن شامل خودروها و ٥.٥ درصد را هم عابر پیاده تشکیل میدهد.
همان طور که در جدول شماره یک میبینید، بیماریهای دستگاه تنفسی به عنوان چهارمین عامل مرگ و میر در شش ماهه اول امسال، نسبت به سال قبل در همین موقع رشد ١٦٦ درصدی داشته؛ در حالی که حوادث غیر عمدی و خودکشی کاهش ٥٠ درصدی را نشان میدهد.
آمار عجیب دارالرحمه نیریز
هر چند بر اساس آمار اعلامی شبکه بهداشت، تعداد مرگ و میر نیمه اول سال ٩٩ نسبت به نیمه اول سال ٩٨ نزدیک به ١٢ درصد بیشتر است، اما بر اساس آماری که از شهرداری نیریز گرفتیم، در شش ماهه اول امسال ٤٨ نفر بیشتر از شش ماهه سال گذشته در دارالرحمه شهر نیریز به خاک سپرده شدهاند. آمار مستند شهرداری نیریز به ما میگوید که در سال ١٣٩٨ به طور میانگین ماهیانه ٢٤ نفر در دارالرحمه به خاک سپرده شدهاند؛ اما این میزان در ٥ ماه اخیر (از ابتدای تیرماه) به ٣٨ مورد در ماه رسیده است. این یعنی در ٥ ماه اخیر ٧٠ نفر بیشتر از میانگین سال گذشته در آرامستان نیریز به خاک سپرده شدهاند که کمی عجیب به نظر میرسد. فقط در آبان ماه امسال، ٥٤ خاکسپاری در دارالرحمه انجام شده است؛ در حالی که آبانماه سال گذشته این رقم ٢٠ عدد بود.
طاهری در عین حال گفت: «۷۶ درصد مرگ و میر*، مربوط به بیماریهای غیر واگیر است که عمده آن مربوط به قلب و عروق، دیابت، سرطان و بیماریهای تنفسی و حوادث است.
اگر بتوانیم چهار عامل عمده خطر مثل دخانیات، کمتحرکی، تغذیه نامناسب و مصرف الکل را کاهش دهیم، میتوانیم به میزان قابل توجهی از میزان آن بکاهیم.»
وی افزود:«کاری که مردم باید انجام دهند، استفاده از طرح ارزیابی خطر ۱۰ ساله سکتههای قلبی و مغزی است. کلیه افراد ۳۰ سال به بالا میتوانند در شهرها با مراجعه به پزشک خانواده و در روستاها به خانههای بهداشت، از لحاظ ابتلا به دیابت، فشارخون، اندازهگیری دور کمر، سابقه مصرف دخانیات، سابقه نارسایی قلبی و کلیوی در خانواده بررسی شوند.
این دادهها در سامانه سیب ثبت و میزان قندخون، کلسترول و ... وارد میشود.
سپس افراد به چهار گروه تقسیم میشوند:
افرادی که خطر کمتر از ۱۰ درصد دارند، افرادی که خطر بین ۱۰ تا ۲۰ درصد دارند، افرادی که خطر بین ٢٠ و ٣٠ درصد دارند و بالاترین خطر ۳۰ درصد و بالاتر است.»
به گفته مسئول بیماریهای غیرواگیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان نیریز، پس از مشخص شدن میزان خطر، افراد باید آموزش شیوه صحیح زندگی سالم، ارزیابی الگوی تغذیه و اگر بیمار هستند، داروهای لازم برایشان تجویز و به موقع مصرف شود.
٥٠ درصد قابل پیشگیری
طاهری عنوان داشت: «با توجه به این که ۵۰ درصد بیماریهای قلبی قابل پیشگیری است، تقاضا داریم همه افراد مراجعه کنند. چون ۵۰ درصد مرگ ناشی از این بیماری قبل از سن ۷۰ سالگی اتفاق میافتد.»
وی با بیان این که سکتههای مغزی نیز قابل پیشگیری هستند، علل آن را اضافه وزن، عدم تحرک فیزیکی و مناسب بدنی، فشار خون بالا، مصرف سیگار یا قرار گرفتن در معرض دود آن، کلسترول بالا (چربی خون)، دیابت، سابقه شخصی یا خانوادگی سکته و حمله قلبی ذکر کرد و گفت: «٨٠ درصد سکتههای مغزی قابل پیشگیری است. برای این کار باید فشار خون خود را مرتب اندازهگیری کنید، کلسترول یا چربی خون خود را کنترل نمایید، قند خون خود را کنترل کنید، غذای کم چرب و پر فیبر (سبزیجات، میوه و ...) مصرف کنید، فعالیت بدنی داشته باشید، وزن خود را به حد طبیعی برسانید و مراقب اندازه دور کمر خود باشید، سیگار را ترک کنید و در صورتی که سن شما بالای ۶۰ سال است، برای چکاپ مشکلات قلبی به پزشک مراجعه نمایید.
طاهری علائم سکته مغزی را نیز برشمرد: « احساس بی حسی یا ضعف ناگهانی در صورت، بازو یا پا به ویژه در یک طرف بدن، مشکل ناگهانی در درک مفاهیم یا صحبت کردن با فرد دیگر، مشکل ناگهانی در دید یک یا هر دو چشم، احساس سرگیجه یا عدم تعادل ناگهانی، احساس سردرد بسیار شدید و ناگهانی بدون علت مشخص.»
وی افزود: «اگر متوجه هرگونه علامت و یا نشانهای از سکته مغزی در خود شدید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. زمان طلایی برای افزایش اثربخشی و کارایی ارزیابی و درمان، سه ساعت اول پس از آشکار شدن و بروز اولین علائم و نشانهها است.»
نیاز به مرکز تشخیص سرطان
مسئول بیماریهای غیرواگیر شبکه بهداشت و درمان شهرستان نیریز، آمار مقایسهای فوتشدگان ٦ ماهه اول سال ٩٨ و ٩٩ خورشیدی را به تفکیک انواع مختلف سرطان در جدول شماره ٢ نشان داد و عنوان داشت: «با اقداماتی مثل تغذیه مناسب، کاهش وزن، تحرک و ...، یک سوم سرطانها مانند سرطان سینه، پروستات، روده بزرگ و ... منوط به تشخیص زودهنگام قابل درمان هستند. درمان یک سوم دیگر نیز پس از شناسایی، بستگی به تیمهای درمانی و مراقبتهای استاندارد دارد.»
طاهری اضافه کرد: «مردم در صورت وجود هر نوع علائم مثل توده غیر طبیعی در بدن، حتی خال جدید و تغییر شکل خالهای قدیمی، زخمهایی که دیر بهبود پیدا میکنند، تغییر در اجابت مزاج، گیر کردن غذا در گلو، وجود خون در مدفوع، استفراغ خونی و کاهش ناگهانی وزن بدون دلیل، برای تشخیص زودرس به پزشک مراجعه کنند.»
او گفت: «غربالگریها در شهر از طریق پزشک خانواده و در روستا از طریق خانههای بهداشت انجام میشود. برای موارد روده بزرگ، افراد بالای ۵۰ سال و سرطان سینه و دهانه رحم افراد بالای ۳۰ سال باید مراجعه کنند و غربالگری شوند.»
به گفته طاهری، با توجه به این که نیریز یکی از شهرستانهای قطب درمان در استان فارس است، راهاندازی یک مرکز تشخیص و درمان سرطان در بیمارستان ضروری به نظر میرسد. هماکنون شهرستانهای داراب، آباده اقلید، بوانات، مرودشت، لامرد، فیروزآباد و کازرون دارای مراکز تیپ یک سرطان هستند و دو مرکز نیز در شیراز وجود دارد.
وی تأکید کرد: «مسئولان باید راهاندازی یک مرکز تشخیص و درمان سرطان در نیریز را به عنوان یک مطالبه پیگیری کنند.»