هر چند در سال های اخیر تئاتر استان رونق گرفته و هنرمندان تنها به حضور در جشنواره‌ها اکتفا نکرده اند و حرکت های خودجوشی را از سوی آن ها شاهد هستیم تا جایی که اجرای عمومی آثار نمایشی پا گرفته و گیشه ها نیز فعال شده است
هر چند در سال های اخیر تئاتر استان رونق گرفته و هنرمندان تنها به حضور
در جشنواره‌ها اکتفا نکرده اند و حرکت های خودجوشی را از سوی آن ها شاهد
هستیم تا جایی که اجرای عمومی آثار نمایشی پا گرفته و گیشه ها نیز فعال شده
است، اما در حوزه تئاتر عروسکی این اتفاق کم رنگ است و خراسان شمالی سهم
چندانی از این هنر ندارد. البته حرکت هایی در این راستا شکل گرفته است که
امید به آینده این رشته هنری را همچنان زنده نگه داشته است؛ اتفاقی قابل
توجه همچون حضور تریلی نمایش سیار کانون پرورش فکری در استان که با استقبال
فراوان کودکان و نوجوانان شهرستان ها همراه بوده است. با این حال، تئاتر
کودک و نوجوان و از جمله تئاتر عروسکی که علاقه مندان فراوانی دارد و می
تواند گزینه ای مناسب برای پر کردن اوقات فراغت کودکان این خطه باشد باید
بسیار بیشتر از این مورد حمایت تمامی متولیان فرهنگی قرار گیرد. وقتی اکران
فیلم‌های مختص کودکان و نوجوانان در استان در سال به تعداد انگشتان یک دست
هم نمی رسد، چراغ تئاتر کودک و نوجوان و تئاتر عروسکی را باید پر فروغ
نگه داشت؛ موضوعی که بخشی از آن به اختصاص اعتبارات بیشتر به بخش فرهنگ و
هنر استان بر می گردد. البته پویایی بیشتر این عرصه باید ها و نبایدهای
دیگری هم نیاز دارد که در این مطلب به آن پرداخته ایم.
نبود متن نمایشی خوب
«زهرا بهادران» که از هنرمندان فعال در عرصه تئاتر کودک و نوجوان است می
گوید: با این که خیلی ها معتقدند تئاتر عروسکی درآمدزاست، اما حداقل در
استان از این مقوله حمایت نمی شود و در کنار آن، از آن جایی که عروسک
گردانی به تخصص نیاز دارد، باعث شده تا کمتر شاهد اجرای این گونه نمایشی در
استان باشیم.او با تاکید بر وجود انجمنی ویژه تئاتر کودک و نوجوان اظهار
می دارد: این اتفاق به ساماندهی این گونه نمایشی می انجامد.البته از نگاه
او نبود متن نمایشی خوب هم از دیگر معضلات است که مختص تئاتر کودک نیست و
متولیان باید به تقویت این بخش هم بپردازند. وی که «راز آدم برفی» را
کارگردانی کرده است، می افزاید: تقویت نشدن تئاتر کودک و نوجوان به خصوص
تئاتر عروسکی باعث شده است تا نیروهایی که وارد عرصه هنر نمایش شدند هم به
سمت دیگر گونه های نمایشی فعال در استان کشیده شوند.
ضرورت آموزش
«حجت کنعانی» از هنرمندان علاقه مند در عرصه هنر نمایش بر این باور است که
آن چه که می تواند به جریان تئاتر عروسکی کمک و این گونه نمایشی را پر
رنگ کند، پرداختن به مقوله آموزش است.او که بر این باور است که بی‌شک تئاتر
عروسکی علاوه بر فضای شاد و پر نشاطی که فراهم می‌کند، مفاهیم اجتماعی-
فرهنگی را با نمایش شخصیت‌های عروسکی به مخاطب می‌رساند که تاثیر آن از
دیگر نمایش‌های صحنه‌ای بیشتر است ادامه می دهد: در مقوله تئاتر عروسکی نمی
توان فقط چند اثر نمایشی را دید، بلکه باید هنرمندان این عرصه با دنیای
تئاتر عروسکی و زیر و بم آن آشنا شوند.
نبود انجمن ویژه
«پریا ضیایی» که در عرصه تئاتر کودک و نوجوان فعال بوده است از این که
تئاتر کودک و به ویژه تئاتر عروسکی جدی گرفته نمی شود، می گوید و می
افزاید: هر ساله شاهد برگزاری جشنواره های مختلف تئاتر در استان هستیم
اما در حوزه کودک و نوجوان اتفاقی شکل نمی گیرد.وی که اثر نمایشی «خانه
پر سر و صدا» را نویسندگی و کارگردانی کرده است نبود انجمن ویژه تئاتر کودک
و نوجوان را در خلاء فعالیت های نمایشی در این حوزه بسیار اثرگذار می
داند.
یک ابزار تربیتی
«مهتاب احتشام» از فعالان عرصه نمایش عروسکی، این گونه نمایشی را یک ابزار
تربیتی و آیینه ای از زندگی کودکان می داند که تاثیر شگرف تربیتی بر
کودکان و نوجوانان دارد.
وی به فعالیت کانون پرورش فکری در این زمینه اشاره می کند و می افزاید:
متاسفانه نمایش عروسکی در استان بسیار کم رنگ است و اداره فرهنگ و ارشاد
اسلامی فعالیتی در این زمینه ندارد.
کارگردان نمایش عروسکی «تارتاری» با اظهار تاسف از این که استقبال فعالان
کشوری این عرصه برای اجرای نمایش در استان ها به واسطه نبود حمایت و وارد
نشدن بخش خصوصی تاکنون محقق نشده است، می گوید: فعالیت های علاقه مندان
تئاتر عروسکی در استان نیز به دلیل کمبود نیروی حرفه ای از جمله در زمینه
طراحی صحنه، نویسندگی و عروسک سازی حلقه مفقوده دیگری است که فعالیت
های این بخش را تحت تاثیر قرار داده است.
نبود دستور العمل های مشخص
معاون پرورشی و تربیت بدنی اداره آموزش و پرورش بجنورد با بیان این که
متاسفانه در سال های گذشته به مقوله تئاتر عروسکی به خاطر نبود دستور
العمل های مشخص و نبود انگیزه لازم برای تشویق و تقویت هنرمندان و
فرهنگیان پرداخته نشده است، تصریح می کند: این امر موجب شده است تا کارهای
گروهی کم رنگ شود و حتی از کارهای هنری توسط فرهنگیان هنرمند هم از سوی
آموزش و پرورش حمایت نمی شود.«قلی زاده» ادامه می دهد: متاسفانه در زمینه
هنرهای نمایشی نیز نیروی متخصص استخدام شده نداریم و حتی سرفصل‌های مشخصی
در این رابطه وجود ندارد.
برنامه جامع نوشته شود
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان شمالی با بیان این که پرداختن به حوزه
های مختلف هنرهای نمایشی با توجه به ظرفیت استان باید به عنوان یک اصل پی
گیری شود، می گوید: تئاتر عروسکی به عنوان یک تئاتر پایه می تواند به سوق
دادن استعدادهای موجود در عرصه تئاتر کمک کند، بنابراین تئاتر کودک و
نوجوان حتما باید مورد توجه قرار گیرد و در این راستا به منظور بهره گیری
از ظرفیت های مختلف در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و آموزش و پرورش
استان باید برنامه جامعی نوشته شود تا همکاری متقابلی شکل بگیرد.«حسین
فرخنده» بر پی گیری برای بهره گیری از ظرفیت انجمن تئاتر عروسکی ایران
(یونیما) تاکید می کند و می‌افزاید: شناسایی و احصای ظرفیت های موجود و
اعزام استاد برای آموزش این هنر در کنار بهره مندی از کانون پرورش فکری
کودکان و نوجوانان می تواند به رونق این جریان هنری در استان بینجامد.وی
ادامه می دهد: با توجه به ظرفیت هایی که در این بخش داریم سعی خواهیم کرد
تا از سال آینده در جشنواره بین المللی تئاتر عروسکی «مبارک» نه به شکل
رقابتی بلکه در بخش های جنبی حضور داشته باشیم تا سهمی در این فعالیت
هنری مطرح داشته باشیم.وی از تئاتر عروسکی به عنوان یکی از بخش های مهم
تئاتر سیار، یاد می کند و می گوید: می توانیم این ظرفیت را به شکل سیار در
استان داشته باشیم تا علاوه بر آشنایی هنرمندان از ظرفیت های کشوری نیز
بهره بگیریم.
استقبال بی نظیر کودکان
مدیرکل کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان خراسان شمالی هم با بیان این
که فعالیت های کانون در قالب اجرای نمایش عروسکی همراه با استقبال بی
نظیر کودکان، تریلی سیار تئاتر کودک و برگزاری جشنواره تئاتر عروسکی در
مراکز کانون طی سال گذشته بوده است، اظهار می دارد: تفاهم نامه ای نیز
با اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی داشتیم و با تغییر مدیریت نیز این تفاهم
نامه مجدد منعقد می شود و سمت و سوی دیگری خواهد گرفت.«منیر صادقی» به
حضور 2 گروه تریلی سیار در سال جاری به استان اشاره و بهره گیری از
ظرفیت مربیان کانون در حوزه عروسک سازی را که در راستای تعامل با مراکز
فرهنگی در حال شکل‌گیری است، از دیگر حرکت‌های موثر در بخش نمایش عروسکی
ذکر می کند. وی با اشاره به این که به دلیل کمبود مراکز کانون پرورش
فکری کودکان و نوجوانان، تعاملات چندان گسترده نیست، می گوید: ما به همین
دلیل با کمبود نیرو، فضا و اعتبار نیز مواجه هستیم و امیدواریم در
سال‌های آینده با توسعه مراکز موجود و تامین نیروهای مورد نیاز بتوانیم
دامنه فعالیت های کانون را در حوزه‌‌های هنری به ویژه تعامل بیشتر با
دستگاه های فرهنگی و هنری گسترش دهیم. /روزنامه خراسان شمالی